مجموعه وسایلی که برای خاموش کردن آتش یا برای محافظت از کاربر در برابر آتش طراحی شده است که به آن تجهیزات آتش نشانی میگویند.
این تجهیزات، جزئی از تجهیزات ایمنی است که به طور مستقیم با آن ها سرو کار نداریم اما وجود این تجهیزات در شرایط خاص از وقوع حوادث ناگوار پیشگیری کرده و جان میلیون ها نفر را نجات داده است .
در ادامه با مفهوم و کاربرد این وسایل آشنا میشویم...

به طور کل تجهیزات آتش نشانی به چهار دسته تقسیم میشود

تجهیزات آتش نشانی به انواع تجهیزات دستی، فردی، اتوماتیک و صنعتی موجود است.

تجهیزات آتش نشانی فردی (حفاظت شخصی آتش نشانان)

تجهیزات باید ضد آب، ضد آتش، انعطاف پذیر در عین حال مقاوم باشد، این تجهیزات باید علاوه بر آتش سوزی، بدن آتش نشان ها را در برابر مواد شیمیایی، سطح لیز، سقوط اجسام و اشیاء برنده حفظ کند. این تجهیزات جهت حوادث حین کار و ایمنی کردن پرسنل به کار میرود.

ماسک: ماسک ها معمولا متصل به سیستم تنفسی دارای کپسول اکسیژن هستند، وظیفه این ماسک فراهم کردن اکسیژن کافی و محافظت از تنفس در برابر گاز های سمی میباشد. 

کفش ایمنی: کفش ها باید از استحکام کافی برخوردار باشند تا پاها را از خطرات اصابت اشیاء، لغزندگی، سوختگی و برق گرفتگی ایمن کند.

دستکش: دست ها یکی از مهم ترین بخش های بدن هستند، دستکش ایمنی دست ها را در برابر خطر برق گرفتگی، سوختگی و پارگی محافظت میکند.

عینک: هر ذره ای که وارد چشم شود می تواند خطرناک باشد، عینک ایمنی چشم ها را در برابر پاشش مواد شیمیایی و خطر پرتاب اجسام محافظت میکند.
لباس: آتش نشانان گاهی برای خاموش کردن آتش باید به داخل آتش سوزی بروند، در نتیجه باید لباسی محافظ در برابر آتش، حرارت و مقاوم در برابر برخورد اجسام خطرناک بپوشند.

تجهیزات آتش نشانی دستی

وسایلی که در این دسته قرار دارد، برای افرادی که سطح و توانایی مختلف در زمینه آتش نشانی دارند مورد استفاده قرار میگیرد، با استفاده از این تجهیزات میتوانیم برای جلوگیری از بیشتر شدن آتش و خاموش کردن آن اقدام کنیم.

انواع کپسول های آتش نشانی

برای آتش سوزی هایی با شرایط مختلف، انواع مختلفی از کپسول وجود دارد که هر نوع حاوی ماده خاموش کننده متفاوتی است.

کپسول های پودر و گاز: این کپسول حاوی پودر بی کربنات پتاسیم میباشد، مانند بقیه خاموش کننده ها با کم کردن اکسیژن باعث خاموشی آتش میشود.

کپسول های فوم یا کف: خاموش کننده فوم به منظور قطع اکسیژن روی آتش پاشیده میشود؛ این کپسول های خاموش کننده برای استفاده عموم نیست و بیشتر توسط محیط های صنعتی و کارخانه جات مورد استفاده قرار میگیرند.

کپسول های آب و گاز: محتوای کپسول آب میباشد و توسط گاز نیتروژن به محیط پاشیده میشود، میتوان با آن آتش سوزی های ساده را مهار کرد.

کپسول های CO2: کپسول آتش نشانی که به کمک دی اکسید کربن محیط اطراف آتش را از اکسیژن خالی میکند، پس ازخاموش کردن هیچ پسماندی باقی نمیماند. 

پتو: برای آتش سوزی های که شامل چربی است وهمچنین برای پوشاندن فرد در حال سوختن جهت خاموش کردن شعله های آتش به کار میرود، آنها در ورودی ساختمان ها و در بعضی راهروهای طبقات قرار دارد. 

تجهیزات آتش نشانی صنعتی 

کوپلینگ: 
کوپلینگ های شیلنگ آتش نشانی قطعاتی هستند برای اتصال شیلنگ های آتش نشانی به یکدیگر، جنس آن از فولاد، برنج، آلومینیوم و پلاستیک ساخته میشود. 

گوی (توپ) ضد حریق: 
گوی ضد حریق وسیله ای توپ مانند است که به دما حساس است و محتوای داخل این توپ، پودر اطفاء حریق میباشد که این گوی توسط آتش نشان ها، داخل آتش پرتاب میشود و با رسیدن به دمای مشخص منفجر میشود و آتش را خاموش میکند.

شیلنگ های آتش نشانی: 
شیلنگی از جنس لاستیک که به سیستم آب متصل است و برای آتش سوزی مایع و جامد استفاده میشود، شروط استفاده برای آن، منبع برق باید خاموش باشد و فقط توسط پرسنل مجاز اداره شود.

سیستم اطفاء حریق:
روی سقف ساختمان ها قرار میگیرد که به دود و گرما حساس است، با به وجود امدن آتش یا حس کردن یکی از نشانه ها هم به صورت نورهم به صورت صدا شروع به الارم زدن میکند، اگاه شدن به حادثه باعث پیشگیری سریع خسارات بیشتر میشود.

اسپرینکلر: 

یک نوع آب پاش است که به سیستم لوله کشی ساختمان متصل میشود و توسط دما حریق را تشخیص میدهد. این آب پاش وظیفه خاموش کردن آتش را بر عهده دارد، استفاده درست از این وسیله باعث خاموش شدن آتش و جلوگیری از خسارت سنگین شده است.
سیستم های آب پاش بسته به نوع سنسور توسط موارد مختلفی فعال میشوند، این سیستم ها میتوانند دود و دما را تشخیص دهد، بسیاری از ساختمان های مسکونی و تجاری دارای سیستم اسپرینکلر های مخصوص خود هستند.

تجهیز کردن ساختمان ها و اماکنی که ریسک خطر دارند با وسایل اطفاء و اعلام حریق خسارات و صدمات را به حداقل میرساند.
تجهیزات قابل حمل آتش نشانی در مکان های پر خطر و ساختمان ها ضروری است، این تجهیزات نباید از مکان تعیین شده ی خود منتقل شوند و دسترسی به این تجهیزات نباید توسط سایر وسایل حتی اگر متحرک باشند مسدود شود.

از تجهیزات آتش نشانی چگونه استفاده میشود؟

این تجهیزات توسط افراد متخصص، کارکنان و یا افراد عادی در زمان های آتش سوزی مورد استفاده قرار میگیرد.کارکنان و افراد عادی برای یادگیری مکان و عملکرد صحیح تجهیزات آتش نشانی باید آموزش ببینند تا بتوانند از آن ها در مواقع اضطراری استفاده کنند. این وسایل نباید به صورت غیر اضطراری به کار گرفته شود. 
در صورت مشاهده هر گونه مشکل برای استفاده از این تجهیزات، باید واحد فوریت و آتش نشانی را فورا مطلع سازید.

برای حرف اخر، برای اینکه عملکرد مناسب در حادثه اتفاق افتاده را داشته باشید، باید ابتدا آرامش و خونسردی خود را حفظ کنید؛ در وهله ی دوم باید بتوانید به درستی از وسایل آتش نشانی استفاده کنید و مهم تر از همه آتش نشانی را مطلع کنید. سعی کنید قبل از وقوع حادثه نحوه استفاده از تجهیزات آتش نشانی را بیاموزید.

 
«شما میتوانید برای نظرات، پیشنهادات و انتقادات خود را راجع به این مطالب در بخش نظرات برای ما بنویسید.»