ایمنی کار در ارتفاع

هر فعالیتی که در ارتفاع بیشتر از 2 متر نسبت به سطح مبدا انجام شود، کار در ارتفاع  محسوب میشود، بدون شک حادثه سازترین و خطرناکترین عملیات در صنعت ساخت، کار در ارتفاع است. 
ایمنی در ارتفاع مهمترین اصل در این کار میباشد، که بدون رعایت ایمنی، خسارات جبران ناپذیری رخ میدهد، آشنایی با اصول ایمنی و تهیه تجهیزات ایمنی برای مشاغلی که در ارتفاعات فعالیت دارند ضروری است.
در ادامه این مقاله، به تعریف خطرات کار در ارتفاع، تجهیزات ایمنی آن و پیشگیری از سقوط میپردازیم.

نکات ایمنی کار در ارتفاع

شرایطی مانند گرد و غبار، ارتعاش، سر و صدا، الکتریسیته، سطوح برنده و باد، باعث بروز اتفاقات خطرناک هنگام کار در ارتفاع میشود، که با رعایت نکاتی میتوان ریسک این خطرات را کم کرد.
قبل از شروع به انجام این کار باید مطمئن شد که کارکنان ترسی از ارتفاع نداشته باشند، و از لحاظ روحی و روانی، فاکتورهای سلامت را دارا باشند.
کارکنان باید با ابزارها و تجهیزات ایمنی تست شده و مورد تائید، مجهز شوند.
هنگام وقوع بادهایی که سرعت آن بیشتر از 40-50 کیلومتر در ساعت است، باید انجام کار به تعویق بیافتد.
کار کردن در هنگام رعد و برق، به دلیل امکان برق زدگی، مخصوصا بر روی داربست های فلزی ممنوع است.
هنگام بارندگی، استفاده هرگونه از تجهیزات برقی مانند جوشکاری برق و همچنین کار در سطوح لغزنده بر اثر باران، ممنوع است.

روش ها ایمنِ انجام کار در ارتفاع

سامانه محدود کننده

این سامانه از قرارگیری شخص در شرایط سقوط، پیشگیری میکند، که به دو شکل: نرده حفاظتی دارای نقطه اتصال، کمربند حمایل بند و لنیارد، مورد استفاده قرار میگیرد.

سامانه متوقف کننده

سامانه ای که در صورت سقوط، با جذب و مهار کردن انرژی ناشی از سقوط، باعث میشود شدت جراحات و صدمات وارد شده میزان کمتری داشته باشد.

دسترسی با طناب

از طناب پشتیبان و طناب دسترسی برای فرود و سقوط به جایگاه کار و یا در موقعیت استقرار استفاده میکنند.

امداد و نجات

یکی دیگر از موارد ایمنی، نجات فرد در ارتفاع میباشد، امدادگر باید آموزش لازم را دیده باشد، تجهیزات و وسایل مناسبی را در اختیار داشته باشد، هماهنگی های لازم را با مراکز امداد خارج از محیط کار مانند بیمارستان و مسئولین درون کارخانه یا سازمان ها را انجام دهد.

اجرا کننده برای انجام کار در ارتفاع، باید آموزش های متناسب با نوع کار را گذرانده باشد و از مراجع آموزشی، گواهینامه را اخذ کرده و با ایمنی های لازم، قادر به انجام کار باشد.

تجهیزات ایمنی برای کار در ارتفاع

لنیارد 

تسمه یا طنابی که به منظور ایجاد ارتباط بین کارگر با نقطه تکیه گاه، مورد استفاده قرار میگیرد.

هارنس ایمنی

پوششی مقاوم که معمولا از بالای ران تا روی کتف را میپوشاند و توسط قلاب هایی که روی آن وصل است، شخص را به سایر تجهیزات وصل میکند. 

کارابین

قلاب قفل شونده ای است که برای متصل کردن اجزای وسایل کار به یکدیگر در ارتفاع مورد استفاده قرار میگیرد. این قلاب ها به صورت پیچی یا قفل خودکار موجود هستند.

شوک گیر

این ابزار به منظور کاهش و مهار انرژی و نیروی ضربه ی ناشی از سقوط، استفاده میشود.

انواع طناب

طناب ها به اشکال مختلفِ دینامیکی، نیمه استاتیک، عملیات، تکیه گاهی و ایمنی موجود هستند.

بالابر سیار

این وسیله ماشینی میباشد که برای جا به جایی افراد در ارتفاع، بدون نیاز به لوازم دستی از درون سکو، مورد استفاده قرار میگیرد.

تور نجات

این تورها برای کارکنانی که در ارتفاع بیشتر از 8 متر از سطح ایمن، کار میکنند تعبیه میشود، این سیستم از شبکه های توری تشکیل شده که پس از سقوط اشیا یا اشخاص، مانع خسارت و سقوط بیشتر میشود. این تورها از جنس فلز هستند و به طور معمول از ماده پلی پروپلین ساخته میشود که باید قابلیت متوقف کردن 100 کیلوگرم بار را داشته باشد.

پیشگیری از سقوط اشیاء و خطرات آن 

سقوط اشیاء از ارتفاعات ممکن است به افرادی که نزدیک محل کار هستند اصابت کند و صدمات و خسارات جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد، به همین دلیل نکاتی در این باره باید رعایت شود.
از توری های مخصوص استفاده شود. 
استفاده از نمادهای هشدار دهنده و نصب تابلوی خطر در حومه ی محل احتمالی سقوط.
جلوگیری از ورود افراد متفرقه و فاقد لوازم ایمنی به محدوده کار.

نبایدهای کار در ارتفاع

نردبان هایی که با آنان کار میکنید را با لوازم، بیش از حد سنگین نکنید.
تلاش نکنید وقتی روی نردبان هستید، به مناطقی که دسترسی ندارید نزدیک شوید.
از نردبان برای انجام کارهای سنگین استفاده نکنید، این نردبان ها برای کارهای سبک و سریع قابل استفاده هستند.

آیین نامه ایمنی کار در ارتفاع

به چند مورد از مواد آیین نامه ی ایمنی کار در ارتفاع میپردازیم.
ماده 3 آیین نامه: کارفرما موظف است نسبت به تهیه تجهیزات استاندارد و متناسب با کار که در لوح شناساییِ حاوی اطلاعات فنی بوده را در اختیار کارکنان قرار دهد.
ماده 6 آیین نامه:اجزاء داربست، نردبان ها، طناب ها و بقیه تجهیزات کار در ارتفاع، باید قبل از هربار استفاده، توسط کارکنان چک شده و در صورت نقص و فرسوده بودن، موضوع را به کارفرما گزارش دهند.
ماده 7 آیین نامه: کارفرما موظف است پس از اطلاع از از معیوب بودن و فرسوده بوددن تجهیزات، با زدن برچسب «استفاده نشود یا خطرناک است» لوازم را از دسترس خارج کند و پس از تعمیر و تائید شخص مسئول، مجدد به محل کار انتقال یابد.
ماده 11 آیین نامه: تمامی مجریانِ مشمول این آیین نامه که عملیات اجرایی آنان، به صورت کار در ارتفاع میباشد، موظف اند قبل از انجام کار، از کارکنانی که دارای گواهینامه مهارت از مراجع مسئول هستند استفاده کنند.

در آخر، طبق آخرین آمار، با توجه به رعایت و سختگیری در ایمنی کار، سقوط از ارتفاع در حال کاهش است ولی هنوز 29 درصد از شایع ترین علت های صدمات و تلفات کارکنان است. در نتیجه برای کم شدن این خطرات و صدمات ناشی از سقوط، نیاز به بازرسی و آزمایش تجهیزات حفاظتی، توسط مسئول پروژه است. 
نظرات، انتقادات و پیشنهادات خود را در آخر این صفحه برای ما بنویسید، از همراهی شما تا پایان این مطلب سپاسگذاریم.